Je staat er vaak niet bij stil, maar audio bepaalt voor het grootste deel het gevoel van een audiovisuele productie. Kijk maar eens een horrorfilm met je oren dicht. Zonder muziek en sound effects zijn al die schrikmomenten ineens lang niet zo eng meer. Geluid is dus heel belangrijk en zo ook de voice-over. Maar, hoe spreek je nou een goede voice-over in?
Tip 1
Een goede stem
Een goede voice-over begint uiteraard met het hebben van een goede stem. Maar wat is een goede stem? Veel mensen denken dat dit een mooie, gepolijste stem moet zijn die ABN spreekt en perfect articuleert. Dit was misschien vroeger zo, tegenwoordig is een goede stem een stem die zich onderscheidt. Luister maar eens naar Frank Lammers (“arke.nl, dacht ’t wel!”). Hij heeft allesbehalve een gepolijste stem. Zijn stem heeft zo’n eigen sound dat hij zich direct onderscheidt van andere voice-overs en zorgt voor een duidelijke herkenbaarheid. En dat is precies de reden dat Arke hem heeft gekozen. Dus wil je graag voice-over worden, maar vond je je stem niet gepolijst genoeg? Spreek dan alsnog in en luister waar je goed in bent. Welke emotie kun je goed overbrengen? Ben je goed in zakelijke of informele teksten? Laat anderen naar jouw stem luisteren en vraag hen welk gevoel het bij hen oproept. Kortom: begin en ontdek jouw unieke sound!
Tip 2
Leef je in!
Heb je een opdracht gekregen, vraag dan altijd naar het doel en de doelgroep. Het maakt namelijk veel uit of je voor jongeren inspreekt of voor ouderen, voor kinderen of volwassenen, voor mannen of vrouwen, voor singles of gezinnen of dat je inspreekt om te verkopen of te informeren. Door je in te leven kun je de juiste tone of voice bepalen. Dat is de toon waarop je de tekst inspreekt, bijvoorbeeld enthousiast, ingetogen, up tempo, rustig, overtuigend of informerend. Spreek je een informatieve tekst in voor ouderen, zorg dan voor een rustig spreektempo en een vriendelijke klank. Is het een commercial voor kinderen, zorg dan voor een hoger spreektempo, dynamische intonatie en veel enthousiasme. Dit lijkt misschien vanzelfsprekend, maar het komt vaak genoeg voor dat voor verschillende producties dezelfde intonatie en tone of voice wordt gebruikt. Zorg er dus voor dat jij je onderscheidt: leef je in in het doel en de doelgroep en pas je tone of voice daarop aan.
Tip 3
Staan of zitten?
Misschien had je hier nog niet bij stilgestaan, maar het kan veel uitmaken of je staand of zittend inspreekt. Er zijn voice-overs die zweren bij zittend inspreken. Zelf vind ik staand inspreken het fijnst, omdat ik zo mijn ademhaling beter kan controleren. En als ik staand inspreek doe ik dat bij voorkeur op blote voeten. Blote voeten? Jazeker, dat zorgt er namelijk voor dat je letterlijk met beide benen op de grond staat en daardoor steviger in je stem zit. Het is niet voor niets dat zangeres Adele tijdens haar optredens na het eerste nummer haar hakken uitschopt en verder gaat op blote voeten. Maar dat dit voor mij en Adele zo is, wil niet zeggen dat dit ook voor jou geldt. Iedereen heeft een andere voorkeuren, dus probeer zelf uit wat je het fijnst vindt. Er is geen goed of fout.
Tip 4
Articuleren
Articuleren is belangrijk maar overdrijf het niet, omdat je dan al snel wat “gemaakt” gaat klinken, terwijl je juist “echt” wil klinken. Een goede oefening is het inspreken van een tekst met een kurk tussen je voortanden. Een wat? Yup, je leest het goed. De kurk tussen je voortanden dwingt je om heel overdreven mondbewegingen te maken om de tekst alsnog verstaanbaar te kunnen uitspreken. Op deze manier stretcht je je manier van spreken. Als je deze oefening onder de knie hebt kun je dus zoals jezelf articuleren en heel overdreven. Het is goed om die verschillen te voelen, want dan kun je daar precies tussenin gaan zitten zodat je voldoende articuleert om goed verstaanbaar te zijn én “echt” klinkt.
Tip 5
Apparatuur en afmixen
Heb je jezelf dankzij bovenstaande tips ontwikkeld tot een ware voice-over pro, dan is het natuurlijk zonde om jouw unieke sound te recorden met je smartphone. Om serieus aan de slag te gaan zorg je voor goede opname-apparatuur en een geluiddempende ruimte zodat er geen galm in je opname te horen is. Heb je geen kamer die je kan beplakken met lege toetjesverpakkingen van Mona? Kruip dan met je opname-apparatuur onder je dekbed! Dat is de manier waarop voice-overs on the road hun recordings opnemen. Zorg tot slot voor een goede audionabewerking waarin je compressie toepast zodat alles even hard klinkt en de dynamiek onder controle blijft.